BENZİNLİ MOTORLARDA ATEŞLEME SİSTEMİ

Benzinli motorlarda silindirlerde yakıt-hava karışımının tutuşturulması için gerekli olan kıvılcımı sağlayan sisteme “ateşleme sistemi” denir.

ATEŞLEME SİSTEMİNİN TEMEL ELEMANLARI

   1)      Batarya

   2)      Ateşleme Bobini

   3)      Distribütör

   4)      Kablolar

   5)      Bujiler

 

ATEŞLEME SİSTEMİ İÇİN GEREKLİ AKIM NASIL BİR YOL İZLER?

   1)      Bataryadan düşük gerilimli akım gelir.

   2)      Bu akım kontak anahtarından geçip bobin birinci devre sargılarını dolaşır

   3)      Ve Platin kontakları üzerinden devresini tamamlar.

   4)      Akımın, bobin birinci devre sargılarından geçmesi süresince bobin içinde elektromanyetik alan oluşur.

   5)      Distribütör kamı, platin kontaklarını açar. Kontakların açılmasıyla birinci devre akımı kesilir.

(Primer devreden sekonder devreye geçilir)

   6)      Akımın kesilmesiyle, bobin içinde birinci devre sargılarının meydana getirdiği manyetik alan sıfıra ulaşırken bobin ikinci devre sargılarında (Faraday Kanunu) yüksek gerilim oluşur.

   7)      Yüksek gerilimli akım bobin kulesinden çıkar, orta kuleye ulaşır.

   8)      Bu esnada tevzi makarası(rotor), orta kuleyi ateşleme sırası gelen buji kulesine irtibatlandırır.

   9)      Orta kuleden buji kulesine geçen yüksek gerilimli akım, buji kablosu üzerinden geçer ve buji tırnakları üzerinden atlayarak kıvılcım meydana getirip devresini tamamlar.

   10)   Meydana gelen kıvılcım, yanma odasına sıkıştırılan karışımın ateşlenmesini sağlar.

DİSTRİBÜTÖR

   1)      Ateşleme zamanı gelen silindirin bujisine, bobinden gelen yüksek voltajı gönderir.

   2)      Avans düzeni ile motorun her devrinde gerekli olan ateşleme avansını verir.

Distribütör kolu döndüğü esnada saatin 12, 3, 6 ve 9 konumlarına denk geldiğinde, bağlı olduğu bujide kıvılcım oluşturur. Her bir silindir, distribütörün 90 derecelik açısına denk gelen sürelerde birer birer ateşlenirler.

KONDANSATÖR

İki iletken levha arasına bir dielektrik (yalıtkan) madde konur ve levhalara gerilim uygulanırsa elde edilen sisteme kondansatör adı verilir.

Görevleri:

1)      Platinlerin açıldığı anda primer sargıdaki akımın ani olarak kesilmesine yardım eder.

2)      Platinlerin açılmaya başladığı andan tamamı ile açıldığı ana kadar akımı üzerine çekerek platinler arasında kıvılcım meydana gelmesini önler

3)      Bujide kıvılcım çakma süresini uzatır.

ATEŞLEME BOBİNİ

Aküden gelen düşük gerilimi, bünyesindeki sargılar yardımı ile buji tırnakları arasında kıvılcım oluşturacak şekilde yüksek gerilime dönüştüren ateşleme devre elemanına ateşleme bobini denir.

Primer devre akımı: 4 amper

Sekonder devredeki yüksek voltaj: 18000-20000 V

BUJİ

 

Buji, karışımın sıkıştırma tutuşturulabilmesi için gerekli olan elektrik kıvılcımını (arkı) sağlar.

Oluşan bu kıvılcım ile silindir içerisindeki yanma olayı başlatılmış olur.

Not:

Standart bujilerin ortalama kullanım süresi 10-15.000 km’dir. Yenisiyle değiştirmek gerekir. Bujilerin ömrünü artırmak için merkez elektrot ile şasi elektrodunun üzeri özel olarak platin veya iridyum kaplanır. Elektrotların uçları özel malzeme ile kaplı olduğundan bu elektrotlar çok az aşınır. Yaklaşık 100000 km’ye kadar bakım veya ayarına gerek yoktur.

ATEŞLEME AVANSI NEDİR?

Kısaca,  erken ateşleme miktarına ‘’ateşleme avansı’’ denir.

Piston Ü.Ö.N’ye(Üst Ölü Nokta) çıkmadan bujinin çakarak yanmayı başlatmasına ateşleme avansı denir.

Peki Neden Erken Ateşlenme Gerekiyor?

Bujiler hava-yakıt karışımının yanması için gerekli kıvılcımı yanma odasına gönderir. Fakat alevin tamamen yayılabilmesi için belirli bir ZAMANA ihtiyaç vardır. Yanmanın maksimum basınçta gerçekleşebilmesi için kıvılcım biraz önceden yollanır(erken ateşleme).

Bu nedenle ilk ateşleme ile maksimum basıncın oluşumu arasında bir miktar fark vardır. Silindirler içinde maksimum basınç elde edildiğinde ÜÖN’den yaklaşık 5-10 derece sonra motorun çıkış gücü maksimum olur.

Başlangıç Avans Ayarı

Motora rölanti devrinde, gerekli olan ateşleme avansına başlangıç avansı denir. Başlangıç avans ayarı avans tabancası (leon lambası) ile yapılır.

RÖLANTİ NEDİR ?

Motor çalışır halde iken aracın hareketsiz durumda olmasına rölanti nedir.

BU SIFIR YAKIT TÜKETİMİ Mİ DEMEKTİR?

-Hayır

Araç rölanti durumdayken motor çalışır, pistonlar yukarı aşağı hareket eder ve yanma gerçekleşir. Yanma demek ise yakıt tüketimi demektir. Yani araç durağan ve motor çalışıyorsa yakıt tüketimi gerçekleşmiş olur.

Birçok sürücü araç çalışıyor ama hareketsiz ise çok az yakıt tükettiğini düşünür ancak bu yanlış bir düşüncedir.